Program Święta 11 Listopada 1929 w Tykocinie

Święto narodowe 11 listopada jako rocznica odzyskania Niepodległości Polski w 1918 roku wprowadzone zostało państwową ustawą dopiero w 1937 roku. Jednak starostowie Województw zostali zobowiązani do zorganizowania jego obchodów na swoim terenie zgodnie z „reskryptem” Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Rzeczpospolitej Polskiej już jesienią roku 1927.

     Zachował się program obchodów 11 listopada w Tykocinie w roku 1929, prawdziwie imponujący, angażujący wszystkie instytucje i wszystkich mieszkańców miasta. Koordynacją i organizacją zajmował się ukonstytuowany wcześniej komitet społeczny złożony z przedstawicieli wszystkich działających w Tykocinie instytucji i organizacji społecznych niezależnie od opcji politycznej. Uczestniczyły w nim obie społeczności, katolicka i żydowska. Oczywiście nie mogło zabraknąć członków Polskiej Organizacji Wojskowej, bohaterów z 1918 roku. Obowiązkowo obecna na uroczystości miała być młodzież zrzeszona w licznych organizacjach, np. jak katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej (Męskie i Żeńskie) oraz dzieci szkolne z  polskiej szkoły powszechnej ( szkoła nr 1) oraz żydowskiej ( szkoła nr 2).

     Ustalono, iż „ celem nadania większej uroczystości Obchód Święta przenosi się na niedziele 10 listopada”, świętowano więc dwa dni.

W niedzielę o godz. 7.00 rano całe miasto miał obudzić „Hejnał”.

O godz. 10.30 odbyć się miała zbiórka pod pomnikiem Czarnieckiego i pochód do kościoła poklasztornego na uroczyste nabożeństwo z okolicznościowym kazaniem. Pochód do kościoła miał ruszyć w następującym porządku:

„Na czele kroczy dziatwa Ochronki, za ochronką Szkoła nr 1, za Szkołą Orkiestra Strażacka , za nią P.O.W i Strażacy.
Za strażakami Przysposobienie Wojskowe – Strzelec Męski i Żeński, za nimi Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej i Męskiej. Za stowarzyszeniem inne Związki i Stowarzyszenia.
Za nimi władze komunalne i rządowe in gremio. – za władzami publiczność”.

Po kościele pochód ruszyć miał ulicami: Bernardyńską, Choroszczańską, przez Stary Rynek, na rogu Starego Rynku dołączyć się ma Szkoła nr 2 , dalej ulica Złotą na plac Czarnieckiego.

„Pod pomnikiem Czarnieckiego wygłosi przemówienie okolicznościowe P. Helena Korżyńska. – Po przemówieniu pochód ruszy dalej ulicą Białostocką na plac Wolności, gdzie pod pomnikiem (Orła Białego) orkiestra wykona „Rotę’ poczym nastąpi rozwiązanie pochodu”.

Wieczorem zaplanowano amatorskie przedstawienie w sali Przysposobienia Wojskowego w Alumnacie pt: „Schadzka w lesie” i „Posiew Wolności”. Po przedstawieniu zabawa.
Mistrzem ceremonii miał być pan Adam Tumial – Komendant posterunku Policji Państwowej.
     W poniedziałek 11 listopada wieczorem o godz. 6.00 staraniem Koła Polskiej Młodzieży oraz młodzieży szkolnej odbyć się miała „Wieczornica”.

I w niedzielę i w poniedziałek miasto udekorowane być miało państwowymi flagami, a wieczorem iluminowane.

    I wszystko to odbywało się w czasie, gdy nie było w Tykocinie elektryczności a zmrok jesienny szybko zapadał.

     Na uroczystości nieobecny był komendant tykocińskich ”peowiaków”, Władysław Maliszewski, który pracował wówczas w  Powiatowej Komendzie Policji w Łomży i mieszkał tam wraz z rodziną.

     Nie dowiemy się już, czy dopisała pogoda i czy nic się w tej precyzyjnie zaplanowanej uroczystości nie „posypało”, miejmy nadzieję, że nie.

                                                                      Maria Markiewicz

Opracowano w ramach projektu "Dziedzictwo Placu Stefana Czarnieckiego w Tykocinie" /stypendium Marszałka Województwa Podlaskiego  na rok 2014 /